چای نوشیدنی خیلی معروف و لذت بخشی هست که طعمها و عطرهای متنوعی داره و داستانهای عجیبی در مورد تاریخچه چای در سراسر جهان نقل میشه. این دمنوش ساده از آیینهای باستانی تا مهمونیهای امروزی نقش محوری و اساسی داره. اطمینان به سلامت مصرف چای و سابقه طولانی مصرف اون در طول هزاران سال در کنار خواص آنتی اکسیدان و ضد التهابی و ضد چاقی، چای رو تبدیل به یک نوشیدنی محبوب کرده.
خواستگاه چای
از اسطوره تا واقعیت. داستان چای با افسانه شروع میشه که مربوط به ۲۷۳۷ سال قبل از میلاد هست. نقل میشه که امپراطور امپراطور شیر پاک خورده چینی وقتی برگهای یک درخت در آب جوشش افتاد چای رو کشف کرد!(1)
گسترش چای از طریق جاده ابریشم
چای محدود به چین نموند و در امتداد جاده ابریشم به دوردستترین نقاط جهان رسید و از یک داروی شفابخش تبدیل به یک لذت روزمره تبدیل شد.
در سال ۱۳۶۸ تا ۱۶۴۴ میلادی سلسله مینگ تغییر قابل توجهی در فرهنگ چای و تولید اون ایجاد کرد و ۶ دسته اصلی چای چینی به وجود اومد که شامل چای سبز، سیاه، اولانگ، سفید، زرد و چای پوئر هست.
چای به ژاپن و اروپا میرسد
تو قرن شانزدهم دانههای چای توسط راهبان بودایی به ژاپن برده شد. اون ها چای رو با آیینهای مذهبیشون ادغام کردند و باعث رواج چای در ژاپن شدند. بعدها چای از اقیانوسها هم عبور کرد و به اروپا رسید و خیلی زود تبدیل به یک کالای لوکس در میون قشر اشراف تبدیل شد و از همه مهمتر در انگلستان تبدیل به یک نوشیدنی متداول شد.
مثلاً شرکت تجاری هند شرقی تجارت انحصاری چای رو به دست آور در قرن نوزدهم در برخی کشورها مثل بریتانیا و ایرلند چای به عنوان یک ماده اعتیاد آور و تا حدودی مضر شناخته میشد و اون رو عامل برخی بیماریها روانی میدونستند .حتی برخی پزشکا حتی اون رو با تریاک مقایسه میکردند و ماهیت اعتیاد آور اون رو به شکل اغراق آمیزی بیان میکردند
تاریخچه چای در هند
چای در هند سابقه بسیار طولانی داره و از سال ۱۸۲۰ که کشت چای توسط انگلیسیها در هند ترویج شد تبدیل به بخشی مهمی از اقتصاد هند تبدیل شد. با معرفی انواعی از چایهای چینی در دهه های بعدی چای تبدیل به یک صنعت غالب در هند شد و انگلیسیها سرمایهگذار اصلی اون بودند.
چای در عصر مدرن
ابداع اتفاقی چای کیسهای توسط توماس سالیوان در قرن بیستم باعث انقلابی در روش مصرف چای شد و راحتی مصرف بدون از بین رفتن کیفیت، در اولویت مصرف کننده قرار گرفت.
اهمیت فرهنگی چای
چای به عنوان یه پدیده جهانی فراتر از یه نوشیدنی ساده تبدیل به نمادی از مهمان نوازی، آرامش و جمع شدن در کنار هم شده و به طور واضح در ادبیات فیلمها و زندگی روزمره خودش رو نشون داده.
جذابیت ابدی چای
چای همیشه به یک فرایند تکاملی ادامه داده نوآوریها باعث میشه که در کنار سنتهای دوست داشتنی چای تبدیل بشه به یک اکسیر ابدی و تمام نشدنی در تاریخ بشر بشه.
تاریخچه چای در ایران، سالم ترین چای دنیا
سابقه مصرف روزمره چای تو ایران حداکثر ۲ قرنه اما اگه بخوام در مورد متداول شدن مصرف چای در سالهای اخیر بگم حرف گزافی گفتم شما بهتر از من میزان مصرف اون رو میدونید.
قدمت مصرف چای در ایران شاید به سالهای خیلی دور برگرده به طوری که حتی ابوریحان بیرونی از این گیاه و مصرفش به عنوان یک نوشیدنی در تبت و چین مطالبی در کتابش آورده اما ظاهراً مصرف چای در غرب آسیا خیلی متداول نبوده و تا قرن هفتم هجری خیلی آثاری از مصرف اون در این قسمت از آسیا مشاهده نشده اما در دوره امیرکبیر احتمالاً مصرفش خیلی بالا رفته بوده تا حدی که امیرکبیر انحصار سماورسازی با یارانه دولتی رو به یک استادکار اصفهانی اعطا کرد.
تاریخچه شروع کشت چای در ایران از سال ۱۳۱۴ هجری قمری آغاز شد تو این سال کاشف السلطنه از هند تعدادی بوته رو به سختی وارد ایران کرد همونطور که میدونید مقبره کاشف السلطنه الان در شهر لاهیجان هست که یکی از مراکز اصلی کشت چای هست. البته میگن که گونهای که الان در ایران متداول هست از اون بوته های اولیه چای هندی به دست نیومده بلکه به خاطر زمستانهای شدید گیلان تمام اون بوتهها از بین میرفته چون اون گونهها متناسب با آب و هوای همیشه گرم هندوستان بوده در نتیجه احتمالاً بوتههایی از گونههایی که در کشور ژاپن رشد میکردند و طاقت زمستونهای سخت رو داشتند، بعدها وارد ایران شدند و الان گونه قالب کشت شده در ایران هستند.
چای ایرانی به دلیل همین زمستونهای طولانی عاری از سموم شیمیایی هست به خاطر اینکه سرما به شکل طبیعی حشراتی که به گیاه چای آسیب میزنند را از بین میبره و از این بابت از چاییهای هندی که حاوی سموم بسیار زیادی هستند بهتر و سالم تره.